Żelazne drogi, czyli via ferraty to piękne i emocjonujące szlaki poprowadzone w skalistym terenie. W Europie symbolem via ferrat są Dolomity, gdzie tego typu dróg znajduje się całe mnóstwo. Ich cechą charakterystyczną jest obecność lin, klamer i innych stalowych ułatwień, które zwiększają bezpieczeństwo turystów pokonujących te podniebne szlaki. Należy natomiast wiedzieć, że przejście via ferraty wymaga odpowiedniej wiedzy i wyposażenia. Chcesz w te wakacje przejść żelazną drogę? Jeśli tak, koniecznie zobacz jaki sprzęt na via ferraty będzie Ci potrzebny!

Sprzęt na via ferraty

Sztuczne ułatwienia znajdujące na via ferratach różnią się od tych znanych nam z tatrzańskich szlaków. Różnica polega przede wszystkim na tym, że zamiast łańcuchów, które w Tatrach pomagają przejść co trudniejsze miejsca, na via ferratach instalowane są stalowe liny. Liny te mocowane są co kilka metrów do skały i służą przede wszystkim do asekuracji. Do liny wpinamy się za pomocą lonży. Dzięki temu w większości sytuacji nie musimy przejmować się zakładaniem przelotów czy asekurowaniem partnera, jak to ma miejsce na drogach typowo wspinaczkowych.

Tofana di Rozes. Końcowy fragment ferraty
Via ferrata Gianni Lipella prowadząca na szczyt Tofana di Rozes 3225 m w Dolomitach

Sprzęt na via ferraty możemy podzielić na dwie grupy. W pierwszej znajdzie się charakterystyczny dla tego typu szlaków ekwipunek podstawowy, który powinniśmy zabrać ze sobą zawsze. W drugiej grupie wymienię natomiast sprzęt opcjonalny. Dlaczego opcjonalny? Bo to czy i które rzeczy z tej kategorii zapakujemy do plecaka, zależeć będzie od konkretnego miejsca w które się wybieramy.

Podstawowy sprzęt na drogi via ferrata

Podstawowy sprzęt na via ferraty to kask, uprząż oraz lonża z absorberem energii. Bardzo przydatne będą także rękawiczki.

Kask

Sprzęt-na-via-ferraty-kask-Climbing-Technology-Orion
Kask Climbing Technology Orion

Kask wspinaczkowy to według mnie najważniejszy element całego wyposażenia. Uważam, że głowa nie służy nam tylko jako element dekoracyjny, a w skalistym terenie o spadający kamień wcale nie trudno. Tym bardziej, że popularne via ferraty bywają mocno zatłoczone. Przed nami z reguły poruszać się będzie co najmniej kilkoro innych turystów. Może się zdarzyć, że ktoś przypadkowo strąci na dół kamień. A w przypadku trafienia w głowę, taki kamień może wywołać spore szkody. Kask jest więc absolutnym „mush have” na wszystkich – zarówno łatwych, jak i trudnych via ferratach. Odpowiedni kask na żelazne drogi to model wspinaczkowy z certyfikatem CE EN 12492 oraz atestem UIAA. Kaski robione są w różnych rozmiarach. Podczas zakupów zwróć więc uwagę na dopasowanie i odpowiedni dobór rozmiaru.

Uprząż

Sprzęt-na-via-ferraty-uprząż-Petzl-Corax
Uprząż Petzl Corax

Kolejnym elementem zestawu na via ferraty jest uprząż. Powinien to być model atestowany do wspinaczki, co potwierdza zgodność z certyfikacją CE EN 12277 typ C. W uprzęży będziemy spędzać wiele godzin, więc ważne aby był to model dobrze dopasowany i wygodny. Polecam uprzęże z regulacją zarówno pasa biodrowego, jak i pętli udowych.

Lonża z absorberem energii

Sprzęt-na-via-ferraty-lonża-Edelrid-Cable-Kit-5
Lonża Edelrid Cable Kit 5.0

Aktualnie najczęściej używane są lonże w kształcie litery Y. Tego typu sprzęt na via ferraty składa się dwóch karabinków zamontowanych na elastycznych ramionach oraz absorbera energii. Całość mocowana jest do uprzęży za pomocą tzw. krawata. Stalową linę wpinamy w karabinek, dzięki czemu jesteśmy cały czas asekurowani. Karabinki powinny być wyposażone w automatyczną blokadę, aby nie doszło do przypadkowego wypięcia. Większość sprzedawanych lonż na via ferraty ma absorber energii ze zszywanej taśmy. To najpopularniejsze aktualnie rozwiązanie, ale możesz także spotkać trochę starsze modele w których rolę absorbera pełni lina dynamiczna. Podczas zakupu należy oczywiście sprawdzić czy wybrany przez Ciebie model ma odpowiedni atest. W opisie produktu powinna także widnieć informacja o minimalnej i maksymalnej wadze użytkownika. Niektórzy samodzielnie wykonują lonżę z taśmy i karabinka. To spora pokusa, bo koszt zrobienia takiej lonży jest znacznie mniejszy niż kupienie modelu z absorberem. Nie jest to jednak dobre rozwiązanie. Brak absorbera powoduje, że w razie odpadnięcia siły działające na taśmę będą tak duże, że może dojść do jej przerwania.

Rękawiczki

Rękawiczki-Black-Diamond-Crag
Rękawiczki Black Diamond Crag

Ostatni element zestawu podstawowego to rękawiczki. W sprzedaży dostępne są zarówno wersje z, jak i bez palców. Kiedyś wolałem rękawiczki bez palców, bo nie musiałem ich ściągać, aby użyć telefonu czy aparatu. Bardzo często miałem natomiast brudne palce od liny, co trochę przeszkadzało mi np. w trakcie posiłku na szlaku. Aktualnie częściej więc używam rękawiczek z palcami. Część wewnętrzna rękawiczek powinna być wykonana z materiału maksymalnie trwałego np. ze skóry. Z kolei jako część zewnętrzna dobrze się sprawdza tkanina syntetyczna, która pozwala dłoni oddychać.

Sprzęt opcjonalny

Przez określenie sprzęt opcjonalny mam na myśli rzeczy, których zapakowanie warunkować będą nasze umiejętności, trudność drogi czy warunki na szlaku.

Karabinek i taśma do odpoczynku

Pętla-i-katabinek-VI.6+
Pętla z taśmy poliamidowej VI.6+
Karabinek zakręcany VI.6+ Top

Do plecaka warto zabrać sprzęt, dzięki któremu będziesz mógł przypiąć się do liny, aby chwilę odpocząć. Elastyczne ramiona lonży się do tego nie nadają. Warto więc mieć ze sobą taśmę z poliamidu (nie z dyneemy) oraz karabinek zakręcany. Niektóre lonże posiadają dodatkowy punkt do którego można wpiąć sam karabinek, więc do odpoczynku nie musimy wówczas mocować taśmy.

Dodatkowa asekuracja

Może się zdarzyć, że, aby bezpiecznie pokonać via ferratę będziemy musieli użyć liny wspinaczkowej. Taka sytuacja może wystąpić np. gdy planujemy przejść drogę na granicy naszych możliwości i chcemy się zabezpieczyć przed ewentualnym lotem. Warto wiedzieć, że odpadnięcie od ściany na drodze typu via ferrata wiąże się ze sporym ryzykiem uszkodzenia ciała. Wynika to z rozstawu przelotów oraz konstrukcji lożny z absorberem, która rozrywa się i wydłuża w momencie wyłapywania lotu. Lina będzie także przydatna na via ferratach, które są słabo ubezpieczone lub w sytuacji, jeśli w zespole znajduje się słabsza osoba mogąca potrzebować dodatkowej asekuracji w trudnych technicznie lub lufiastych miejscach.

Na drogi via ferrata polecam pojedynczą linę dynamiczną o średnicy około 9 mm i długości 30-40 m. Ja korzystam z modelu Beal Joker 9,1 mm. Jest to bardzo uniwersalna lina o niewielkiej wadze. Ma potrójną certyfikacją, co oznacza, że może być używana zarówno jako lina pojedyncza, jak i jako lina bliźniacza lub połówkowa. Wybrana przeze mnie wersja ma pełną impregnację Golden Dry, która zabezpiecza ją przed wodą i brudem. Lina może być więc używana także w turystyce wysokogórskiej (letniej i zimowej), w alpinizmie i we wspinaczce.

Beal-Joker
Lina dynamiczna Beal Joker 9,1 mm

Zabierając ze sobą linę, oczywiście powinniśmy mieć także pozostałe elementy podstawowego wyposażenia wspinaczkowego tj. kilka ekspresów (ilość zależna od długości drogi), kilka zszywanych taśm, w tym co najmniej jedną z poliamidu (do zrobienia lonży do zjazdu). Do tego przydatny będzie pełny zestaw osobisty, czyli przyrząd asekuracyjno-zjazdowy, 3 karabinki zakręcane typu HMS i 2 pętle z repa 6 mm o długości 60 cm każda.

Buty, raki, czekan

Większość via ferrat da się przejść w butach podejściowych, najlepiej wyposażonych w podeszwę ze strefą „climbing zone”. Większość, ale nie wszystkie. W przypadku trudnych ferrat konieczne może być zabranie obuwia wspinaczkowego. Zdarza się także, że dojście do via ferraty prowadzi przez pole śnieżne lub lodowiec. Wówczas na wyposażeniu powinien pojawić się czekan oraz raki, a na nogach kompatybilne z rakami buty. Taka sytuacja ma miejsce np. na Marmoladzie, gdzie dojście do via ferraty wymaga pokonania niewielkiego lodowczyka. To pokazuje, że przed rozpoczęciem wspinaczki koniecznie należy zapoznać się z przebiegiem drogi np. korzystając z przewodnika, bo wówczas zawczasu będziemy mogli ocenić jaki sprzęt będzie potrzebny na górze.

Zobacz także:

Trudność via ferrat

Warto wiedzieć, że via ferraty są klasyfikowane pod kątem trudności. Najłatwiejsze drogi oznaczone są w przewodnikach literą A, a najtrudniejsze literą F. W praktyce trudności na poziomie B są zbliżone do tych, które spotkamy w najtrudniejszych miejscach tatrzańskiej Orlej Perci. Osobom, które nie mają żadnego wspinaczkowego doświadczenia, via ferraty o wycenie C mogą już sprawić sporo trudności. Wybierając trasę, oprócz samej wyceny trudności warto także brać pod uwagę swoje możliwości kondycyjne, bo niektóre via ferraty bywają długie i męczące.

Kilka lat temu byłem w Dolomitach na przepięknej via ferracie Gianni Lipella prowadzącej na szczyt Tofana Di Rozes. Według przewodnika wycena ferraty to C, więc znając własne umiejętności nie zakładałem pojawienia się problemów. A jednak via ferrata okazała się bardzo wymagająca. Nie pod kątem technicznym, bo miejsca, które sprawiały kłopot były może dwa. Głównym problemem okazało się to, że via ferrata była długa i bardzo wymagająca kondycyjnie. Przejście całej trasy zajęło nam ponad 10 godzin, z czego 5 godzin spędziliśmy na samej żelaznej drodze. Do pensjonatu wróciłem zadowolony, ale bardzo wypompowany.

Zobacz także:

Komentarze

Dodaj komentarz